Waarom Stichting Herbezinning? In het jaar 2017 raakte een aantal mensen van diverse pluimage direct, indirect of bij toeval betrokken bij enkele zaken waarin een (of beide) ouder(s) ten onrechte was beschuldigd van Münchausen by proxy (Mbp). Zij waren geschokt door de gebrekkige waarheidsvinding die in deze gevallen was betracht door behandelende kinderartsen, vertrouwensartsen van de kinderbeschermingsorganisatie Veilig Thuis, raadsonderzoekers van de Raad voor de Kinderbescherming en kinderrechters.
De ernstige gevolgen voor de betrokken ouders en hun gezinnen, maar ook de waardige wijze waarop betreffende moeders, hun partners en gezinnen zich verzet hebben tegen dit onrecht raakten hen diep.
Daarbij hebben zij gemerkt dat mensen die in een dergelijke bijna Kafkaëske situatie verzeild zijn geraakt, behoefte hebben aan en gebaat zijn bij empathische bijstand van familie en vrienden.
De mensen achter Stichting Herbezinning oordelen dat de balans tussen kindveiligheid en het aanspreken van ouders op gedrag dat die kindveiligheid (mogelijk) bedreigt of zou kunnen bedreigen, is doorgeslagen ten koste van respect voor menselijke kernwaarden als vrijheid, eigen verantwoordelijkheid, vertrouwen en gerechtigheid.
Nu geldt die doorgeslagen balans voor de totale aanpak van kindermishandeling in het algemeen. Waarom wil deze stichting zich dan toch uitsluitend richten op dit kleine aantal van ten onrechte van Münchausen by proxy beschuldigde mensen?
Het antwoord daarop is dat de eerdergenoemde groep elkaar vond vanwege enkele personen die juist ten onrechte van Mbp waren beschuldigd en daarbij dermate onder de indruk was geraakt van de complexiteit van die zaken en de (potentieel) desastreuze gevolgen van uithuisplaatsingen. De complexiteit betrof niet alleen het in al zijn mogelijkheden uiterst gecompliceerde beeld van Münchausen by proxy (Mbp) en Pediatric Condition Falsification (PCF), maar ook de compleet onverwachte bevinding dat waarheidsvinding in de zorgketen en zelfs justitieel zodanig ondergeschikt was gemaakt aan het bieden van (vermeende) veiligheid dat er sprake was van willekeur.
Ook baart het feit dat vertrouwensartsen van Veilig Thuis luidkeels uitdragen dat het aantal gevallen van Münchausen by proxy in Nederland niet hooguit 20 (zoals op grond van wetenschappelijk onderzoek verwacht zou mogen worden) maar minstens 600 tot 800 per jaar moet bedragen zorgen. De kans is groot dat men het ‘opsporingsapparaat’ zal blijven uitbreiden en onder druk zal blijven zetten totdat die 600 meldingen per jaar binnenkomen. Dat de verdenking in vrijwel alle gevallen, bij goed onderzoek (sic), onterecht zal blijken, zal de keten naar alle waarschijnlijkheid koud laten. Het daar gebezigde gezegde luidt namelijk: “liever een ouder onterecht verdacht dan één kind mishandeld”.
Het gaat het bestuur en de betrokken professionals van de Stichting Herbezinning aan het hart dat veel gezinnen hierdoor onrecht wordt aangedaan en evenveel kinderen door de kinderbescherming van hun veilige omgeving worden beroofd. Dit heeft hen doen besluiten zich te verenigen en met deze stichting aandacht te vragen voor deze ontwikkeling.
Stichting Herbezinning wil zich de komende jaren inzetten voor herstel van de balans tussen kindveiligheid enerzijds en behoud van menselijke kernwaarden anderzijds. Het bevorderen van waarheidsvinding en respectvolle omgang met betrokkenen in de zorgketen en rechtspraak die geactiveerd wordt in geval van vermoeden van kindermishandeling in de vorm van Münchausen by proxy staat hierbij voorop.
De stichting wil dit doen door het verwoestende maatschappelijke effect van een doorgeslagen veiligheidsutopie zichtbaar te maken en daarnaast, op microniveau, aantonen wat de gevolgen zijn van een onterechte veroordeling van een ouder (of beide ouders) voor een situatie van Mbp.
De doelgroep van Stichting Herbezinning is divers en uitgebreid. Allereerst hoort daartoe de lastig te ontwarren kluwen van personen/instanties die bij meldingen en onderzoek van vermoeden van Mbp-gevallen zijn betrokken dan wel betrokken dienen te worden, alsmede de personen/instanties die zijn betrokken bij het opleggen en uitvoeren van beschermingsmaatregelen.
Ook relevante beroepsverenigingen horen tot de doelgroep: de Raad van de rechtspraak, de advocatuur, overheden, wetgevers, overige beleidsmakers op dit gebied, politici en persmedia.
Tot slot, maar zeker niet in de laatste plaats, wil Stichting Herbezinning, voor zover dat in haar vermogen ligt, mensen bijstaan die aangezegd is dat zij worden verdacht van Mbp.
Om deze uitgebreide, diverse doelgroep te bereiken dient de website van Stichting Herbezinning, met als doel open communicatie met de verschillende geledingen. Op de website wordt informatie verstrekt over Münchausen by proxy:
Verder wordt geanalyseerd waardoor de diagnose ten onrechte wordt vermoed en wat daar de gevolgen van zijn. Dit gebeurt aan de hand van literatuuronderzoek, analyse van casuïstiek waarvan Stichting Herbezinning op de hoogte is gesteld en tuchtrechtszaken.
Verder legt de stichting op de website een ‘bibliotheek’ aan van (verwijzingen naar) wetenschappelijke artikelen en (tucht)rechtelijke uitspraken die relevant zijn. Ook zijn er via links op deze site verwijzingen naar andere websites te vinden voor relevante informatie.
Experts op dit gebied zullen in de nabije toekomst voor eenieder toegankelijke artikelen schrijven over zaken betreffende dit onderwerp en in een nieuwsrubriek komt relevant nieuws aan bod, wat waar nodig becommentarieerd wordt door een van de betrokken experts.